Óþægindi á ytri kynfærum og í leggöngum kvenna eru oft meðhöndluð sem sveppasýking. Sveppasýking er hins vegar alls ekki alltaf ástæðan fyrir óþægindum á kynfærum. Yfir helmingur tilfella eiga sér aðra skýringu.1 Algeng einkenni eins og kláði, sviði, roði, erting, bólga og aukin útferð geta því átt sér mismunandi ástæður. Sveppasýking kemur fyrst upp í hugann því lengi vel voru aðrar orsakir ekki þekktar eða ekki skoðaðar. Öll óþægindi á kynfærum kvenna voru því sett undir sama hatt og enn þann dag í dag er ábótavant að konur fái viðeigandi læknisskoðun til að greina raunverulegar orsakir óþæginda. Konum er því oft ráðlagt að kaupa sveppalyf þó svo að það sé ekki endilega meðferð við hæfi.

Hvað veldur þá þessum óþægindum?

Fjölmargir þættir geta valdið óþægindum á ytri kynfærum og í leggöngum og sveppasýkingar eru einungis ein möguleg orsök. Raunin er sú að röng og óhófleg notkun sveppalyfja síðustu ára hefur leitt til þess að sveppalyfjaónæmi er að aukast verulega. Sveppalyfjaónæmi er þegar sveppurinn verður ónæmur fyrir lyfjunum sem veldur því að erfitt er að lækna sýkinguna og getur þetta ógnað heilsu okkar.2,3 Óþægindi á ytri kynfærum og í leggöngum koma í flestum tilfellum fram vegna bólgu (e. vulvovaginitis).4 Bólgan myndast þegar heilbrigðar varnir húðar eða slímhúðar hafa brostið. Slíkt getur til dæmis gerst vegna sýkinga af völdum baktería, sveppa, veira eða frumdýra (e. trichomonas) eða vegna ertandi efna.

Bakteríur valda flestum sýkingum í leggöngum.1 Þær eru hluti af náttúrulegri flóru legganga, stuðla að heilbrigði þeirra og valda ekki sýkingum þegar samsetning bakteríuflórunnar er í jafnvægi. Ef ójafnvægi kemst á flóruna getur sýking komið upp. Það gerist vegna þess að hlutfall góðu bakteríanna minnkar og fjöldi sýkingavaldandi baktería eykst. Ójafnvægi getur t.d. skapast þegar breyting verður á sýrustigi (pH) í leggöngum og magni kvenhormóna. Það gerist yfir tíðahringinn, á meðgöngu, við brjóstagjöf, við tíðahvörf og við inntöku á hormónum eins og getnaðarvarpillunni. Sumar konur finna því fyrir kláða og jafnvel þurrki í leggöngum einhverja daga fyrir blæðingar. Einnig er vel þekkt að tíðablóð hafi áhrif á sýrustig legganga þannig að konur finni fyrir kláða og öðrum óþægindum á meðan á blæðingum stendur og í nokkra daga á eftir. Sæði getur líka raskað jafnvægi bakteríuflórunnar því það hefur talsvert hærra sýrustig en leggöng og getur þannig valdið óþægindum í leggöngum eftir samfarir. Það sem einkennir bakateríusýkingar er þunnfljótandi og oft illa lyktandi útferð. Lyktin getur verið mjög sterk og valdið konum áhyggjum yfir því að aðrir finni af þeim vonda lykt. Það er þó sjaldnast raunin.

Sveppir eru þekkt orsök óþæginda á kynfærum kvenna. Óþægindin eru oftast vegna sveppsins Candida albicans sem er hluti af náttúrulegri flóru legganga og veldur ekki sýkingu nema að magn hans verði óeðlilegt. Inntaka sýklalyfja, ofþyngd, meðganga, sykursýki, járnskortur, ónæmisbæling og inntaka hormóna auka líkur á sveppasýkingu. Það sem einkennir sveppasýkingar er þykk, kekkjótt og lyktarlaus útferð, ólíkt því sem sést í bakteríusýkingum.

Ertandi efni er enn einn orsakavaldur óþæginda á kynfærum og í leggöngum. Notkun ertandi efna hefur aukist og er þau að finna víða, t.d. í ilmefnum, nærfötum, sápum, dömubindum, túrtöppum, smokkum, sleipiefnum og öðrum hlutum sem settir eru á ytri kynfæri eða í leggöng. Rakstur skapahára og aðrar háreyðingaraðferðir eru oft mjög ertandi fyrir húðina og valda óþægindum í kjölfarið. Það sama gildir þegar sápa er notuð á kynfæri en hana ætti að nota sparlega og aldrei upp í leggöng. Hægt er að lesa nánar um notkun sápu á kynfæri hér.

Rosonia reddar þessu!

Rosonia lækningavörurnar hafa einstaka virkni sem meðhöndlar og fyrirbyggir óþægindi á kynfærum kvenna. Þær draga fljótt úr kláða og ertingu og vinna gegn sýkingum, bæði á ytri kynfærum og í leggöngum. Virkni Rosonia er fjórþætt en vörurnar meðhöndla óþægindin, byggja upp heilbrigða húð, stuðla að náttúrulegri flóru og fyrirbyggja endurteknar sýkingar og óþægindi. Rosonia inniheldur efnið TIAB sem er örveruhemjandi og verndar húðina, hýalúrónsýru sem er mjög rakagefandi og jurtaútdrætti sem græða, róa og byggja upp heilbrigða húð og slímhúð. Rosonia vörurnar eru náttúrulegar, án hormóna og innihalda hvorki ilmefni né parabena. Þær fást í flestum apótekum og völdum verslunum.

Rosonia VagiCaps  (áður Liljonia) eru lítil mjúk hylki sem sett eru upp í leggöng við sýkingum og öðrum óþægindum. Hylkin leysast vel upp og slá fljótt á kláða og sviða. Þau vinna gegn og fyrirbyggja sýkingar, vernda slímhúðina og stuðla að náttúrulegri flóru legganga. Hylkin má nota á meðgöngu, eftir fæðingu og við brjóstagjöf. Rosonia VagiCaps hylkin eru líka tilvalin við óþægindum í tengslum við blæðingar, samfarir og þegar nota þarf sýklalyf sem raska oft flórujafnvæginu í leggöngum. Mælt er með að nota 1 hylki í leggöng að kvöldi í eina viku, eða eftir þörfum.

Rosonia froðan er notuð við óþægindum á ytri kynfærum kvenna s.s. við leggangaop, á skapabarma og spangarsvæði. Froðuna má einnig nota við endaþarm. Rosonia slær fljótt á kláða, ertingu og græðir sára húð. Froðan vinnur gegn sýkingum og hentar vel á útbrot eftir háreyðingu og rakstur. Rosonia minnkar fljótt ertingu eftir hreyfingu t.d. sund, hjólreiðar og hlaup. Rosonia er bæði rakagefandi og græðandi og hentar konum sem eru að jafna sig eftir fæðingu. Froðan er borin á hreina húð eftir þörfum, þornar fljótt og klístrast ekki.

Heimildir

1. Brown, H. & Drexler, M. (2020). Improving the diagnosis of vulvovaginitis: Perspectives to align practice, guidelines and awareness. Population health management: 23(s1)

2. Ksiezopolska, E. & Gabaldón, T. (2018). Evolutionary emergence of drug resistance in Candida opportunistic pathogens. Genes, 9 (461)

3. Dror, M. et al. (2012). Fluconazole-resistant Candida albicans Vulvovaginitis. Obstetrics & Gynecology, 120 (6); 1407-1414

4. Itriyeva, K. (2020). Evaluation of vulvovaginitis in the adolescent patient. Current problems in pediatric and adolescent health care, 50 (7)